Anne Sütünün Özellikleri

Bebek beslenmesinde temel ilke en üstün besinin anne sütü olduğunu bilmektir. Anne sütü yalnızca bir protein ve şeker karışımı değil bebeği en iyi şekilde büyütüp geliştiren kansızlık ishal gibi pek çok hastalıklardan koruyan annede hazırlanan koruyucu maddeleri bebeğe aktaran hem anne hem bebek için yararlı biyolojik bir harikadır (2212). Anne sütünün yerini tutabilecek hiçbir besin maddesi yoktur. Bu nedenle yaşamın ilk 4-6 ayında en iyi besin anne sütüdür (28).
Yıldön (40)’nün yaptığı araştırmada; annelerin %65.4’ünün bebeklerin ilk 4-6 ay sadece anne sütü ile beslenmesi gerektiğini bildikleri ifade edilmektedir.
Koç (24)’un yaptığı araştırmada; aşı merkezindeki annelerin %58’i ilk 4-6 ay tek başına anne sütü verirken poliklinikteki annelerin sadece %6.2’sinin bu sürelerde tek başına anne sütü verdikleri bildirilmektedir.
Doğumdan hemen sonra ilk 5 günde salgılanan koyu sarı renkteki süte kolostrum adı verilir. Bileşim özellikleri yenidoğanın ilk günlerdeki gereksinimleri açısından büyük önem taşımaktadır. Anne sütünde bulunan IgA kolostrumda 20-30g/lt protein %2-3g A vitamini sodyum ve çinko düzeyi olgun süte oranla daha zengin olduğundan steril ortamdan steril olmayan ortama gelen bebek ilk birkaç gün içerisinde enfeksiyonlardan en iyi şekilde korunmuş olur. Doğar doğmaz ilk anne sütü alan bebeklerin ağzından başlayarak gastrointestinal sistemleri tümden immünoglobülinler ile kaplanarak mukozal bir tabaka oluşur bebeğin dış ortamdan gelecek patojen mikroorganizmalara karşı korunması sağlanır. Ayrıca ilk günlerde kolostrumda hücrenin çoğu nötrofillerden daha sonraki günlerde makrofajlardan oluşmuştur. Her iki tip hücre fagositoz ve interferon senaaai ile bebeği infeksiyonlardan korumaktadır. Kolostrumda bulunan lenfositlerin yarısı T-lenfositlerdir. ? lenfositler IgA’yı oluştururlar (57).
Süt daha sonraki günlerde yapısını değiştirerek geçiş sütüne dönüşür. Otuz gün içinde matür süt şeklini alır. Anne sütünün rengi beyaz pH’ı 6.97 dolayındadır. Anne sütünde protein %1.1 - 1.2 karbonhidrat %7gr lipid %3.5 - 4.5 mineraller doğumu izleyen ilk 15 günde lt’de 3gr dolayındadır. Sütteki Ca/P oranı 1/2’dir. Zn Ca Cu düzeyleri inek sütünden yüksektir. Anne sütü IgA IgM IgG lizozim diğer enzimler laktoferrin bifudus faktör ve diğer immün regülatörleri içerir. Hücresel komponent makrofaj T ve B lenfosit nötrofil granulosit ve epitelyal hücreleri kapsar. Anne sütü alan bebeklerin barsaklarında üreyen Lactobacillus bifidus florası patojen bakterilerin üremelerini engeller. Söz konusu bakteriler barsaklarda asit ortam oluşturarak patojen etkenlerin üremelerini önler. Doğumdan hemen sonra verilen ek besinler barsaklarda bu bakterilerin üremelerini engelleyerek koruyucu mekanizmayı bozarlar (78).
Anne sütünün bebek için yararları (1829513128);
· Her zaman sterildir.
· Besin öğesi bileşimi bebeğin gereksinimlerine uygundur.
· Solunum yolu gastrointestinal enfeksiyonları daha az görülür.
· Orta kulak iltihabı riskini azaltır. Tip I diabet çölyak hastalığı gibi bazı kronik hastalıkların oluşma riskini azaltır.
· Alerjiye karşı koruyucudur. Bebeğin ruhsal bedensel ve zeka gelişimine yardımcı olur.
· Anne sütünün hazmı kolaydır.
· Anne sütü alan bebeklerde kansızlık görülmez. Anne sütünde demir bağlayan laktoferrin vardır. Laksatif ve diüretik özelliği vardır.
· Anne sütünün içerdiği bifidus faktör ile bebeğin barsaklarında gelişen Lactobacillus bifidus barsaklarda başka zararlı bakterilerin oluşmasına ve dolayısıyla ishali önler.
· Anne hasta gebe veya adet görüyor olsa bile sütü her zaman en iyi besindir. Çünkü bu dönemlerde bile kalitesi bozulmaz.
· Malnütrisyonu önler.
· Bebeğin sağlıklı kilo alımını sağlar.
· Anne sütü alan bebeklerde pişik karın ağrısı ve kabızlık daha az görülür.
· İçerdiği hormonlar vitaminler enzimler ve immünoglobülinler bebekleri hastalıklara karşı korumakta bebek ölümlerini azaltmaktadır.