Beynin Yapısı ve Anatomisi Basit yapılı hayvanların beyni kalınlaşarak kordon biçimini almış tek bir sinir lifinden oluşur. Genel kural olarak gelişmiş hayvanların beyni basit yapılı hayvanlarınkinden iri yapılı hayvanların beyni de küçük hayvanlarınkinden daha büyük ve karmaşıktır. Ama beyin büyüklüğünün zekayla hiçbir bağlantısı yoktur. İnsanlarda yetişkinlerin beyninin çocuklarınkinden erkeklerin beyninin kadınlarınkinden biraz daha büyük olması yalnızca yaş vücut ağırlığı ve cinsiyet farkından kaynaklanır.
Yüzeyi yani beyin kabuğu insanda öylesine kıvrımlıdır ki bu görünümüyle iri bir cevizi andırır ve kıvrımları açılıp yayılacak olsa bir yastık yüzü kadar geniş bir alanı kaplar.
Beynin birçok işi nasıl başardığını öğrenmeden önce yapısına yapısına göz atmakta fayda vardır. Çok karmaşık olan beynin yapısını tam anlamıyla anlatabilmek için ayrı bir kitap yazmak gerekirbundan dolayı biz onun yapısını sadece ana hatlarıyla ve basitleştirilmiş olarak anlatacağız.
Beyin kabaca üç bölüme ayrılır. Ark (yamuk) beyin orta beyin ve ön beyin. Arka beyin beyin sapı ve beyincik olarak ikiye ayrılır. Ön beyin ise ara beyin talamus ve hipotalamus olarak üçe ayrılır. Beynin yapısıyla ilgili olarak anlattıklarımızı aşağıdaki gibi sıralarsak anlaşılmaları daha da kolaylaşacaktır.
I ARKA BEYİN
A Beyin Sapı
B Soğanilik
C Köprü
II ORTA BEYİN
III ÖN BEYİN
a) Arabeyin
b) Talamus
c) Hipotalamus
Beyinin en büyük ve en önemli kısmı asıl beyindir. Fakat beyini incelemeye beyin sapının omurilikte birleştiği arka beyinin en alt kısmından başlayacağız. Bir beyin fotoğrafına bakıldığında beyin sapı beynin hafifçe kalınlaşmış bir devamı gibi görülür. Merkezi sinir sisteminin işleyişinde beynin diğer kısımları gibi beyin sapının da kendine özgü görevleri vardır. Beyin sapı ve köprü işbirliği yaparak kalp atışları kan basıncı ve nefes alma gibi yaşamsal önemi çok büyük olan vücut faaliyetlerini kontrol ederler.
Beyincik beyin sapının tam arkasında kafatasının dibindedir. İçinde hareketlerimizi kontrol eden çok sayıda sinir elyafı bulunur. Beyincik hareketlerin başlatılmasını değil çeşitli kas hareketlerinin uyumlu bir şekilde yapılmasını sağlar. Ayrıca beyincik iç kulakta bulunan ve vücut dengesini koruyarak devrilmemizi önleyen bir mekanizmadan gelen sinir elyaflarının son durağıdır. Arka beynin beyin sapının üstüne doğru genişleyen kısmına ‘‘köprü’’ adını ilk olarak veren rönesans devrinin cerreh ve anatomistlerinden Costanzo Varoli’dir. Yüz kasları çiğneme kasları ve dudak kaslarıyla yüz ve göz ifadelerini kontrol eden önemli kafa sinirleri buradadır.
ARA BEYİN:
Beyin sapının üst kısmında ara beyin denen bölge yer alır. Ara beyin bildiğimiz o kıvrıntılı beyin yarım kürelerinin iç kısmını dolduran bir çok farklı bölgenin oluşturduğu bir yapılar topluluğudur. Bu bölgeler öğrenme hafıza açlık-susuzluk vücudun iç dengesinin korunması vücuttaki hormon sistemlerinin kontrolü heyecanlar duygusal tepkiler duygulara göre vücudun iç ortamının düzenlenmesi gibi çok önemli fonksiyonlar yürütürler. Bu ara beyin bölgelerinin çoğu az önce bahsettiğimiz sıvı dolu beyin içi boşluklarının (ventriküllerin) etrafını sarmış vaziyette bulunur
LİMBİK SİSTEM
"Kabuk altı" (subcortical) ara beynin etrafında onu bir halka gibi saran işlevsel bir birliktelik oluşturmuşlardır. Bu yapıya özel olarak Limbik sistem (latince: limbus= halka sınır) adı verilir. İşte bu limbik sistem içinde yer alan hippokampus amigdala forniks mamillar cisim septum cingulat kabuk gibi yapılar heyecansal ve temel zihni fonksiyonları yürütürler. Örneğin sinirlenince kontrolümüzü kaybetmemize sebep olan yapılardan en önemlisi burada bulunan amigdallerdir; veya öğrendiğimiz herhangi bir şeyi hafızaya almamızı buranın bir üyesi olan hippokampus sağlar. Ara beyinde ayrıca vücuda giden emirlerin düzenlenmesinin yapıldığı ara merkezler de bulunur.
Konu: İnsan Beyni - Beynin Yapısı ve Anatomisi 
